چگونه از اشتباهات روانشناختی در روابط عاطفی خود جلوگیری کنیم؟
همه ما در روابط عاطفی خود اشتباهاتی مرتکب میشویم. اما آگاهی از این اشتباهات و تلاش برای اجتناب از آنها میتواند به داشتن رابطهای سالمتر و پایدارتر کمک کند. در این مقاله به 17 نکته برای جلوگیری از اشتباهات روانشناختی در روابط عاطفی میپردازیم:
- ✔️
خودآگاهی را تقویت کنید:
شناخت نقاط قوت و ضعف خود، الگوهای رفتاری و نیازهایتان اولین قدم برای داشتن یک رابطه سالم است. - ✔️
انتظارات واقع بینانه داشته باشید:
هیچ کس کامل نیست. انتظار نداشته باشید شریک عاطفیتان تمام نیازهای شما را برآورده کند. - ✔️
از ذهن خوانی خودداری کنید:
به جای حدس زدن افکار و احساسات طرف مقابل، مستقیماً از او بپرسید. - ✔️
ارتباط موثر را یاد بگیرید:
به طور واضح، با صداقت و محترمانه با شریک عاطفیتان صحبت کنید. - ✔️
به احساسات خود و طرف مقابل احترام بگذارید:
هر احساسی معتبر است، حتی اگر با آن موافق نباشید. - ✔️
قضاوت نکنید:
سعی کنید طرف مقابل را همانطور که هست بپذیرید و از انتقاد مداوم خودداری کنید. - ✔️
گذشته را رها کنید:
به اشتباهات گذشته نچسبید و سعی کنید در لحظه حال زندگی کنید. - ✔️
ببخشید و فراموش کنید:
کینه توزی سم روابط است. اگر کسی اشتباهی مرتکب شد، سعی کنید او را ببخشید و به جلو حرکت کنید. - ✔️
حد و مرزهای مشخصی تعیین کنید:
مشخص کنید چه رفتارهایی را میپذیرید و چه رفتارهایی را نمیپذیرید. - ✔️
به نیازهای خود اهمیت دهید:
مراقبت از خود و برآورده کردن نیازهایتان برای داشتن یک رابطه سالم ضروری است. - ✔️
وقت کافی برای یکدیگر بگذارید:
صرف وقت با کیفیت با شریک عاطفیتان، صمیمیت و نزدیکی را افزایش میدهد. - ✔️
به علایق مشترک توجه کنید:
داشتن سرگرمیها و فعالیتهای مشترک، رابطه را جذاب و پویا نگه میدارد. - ✔️
برای حل مشکلات تلاش کنید:
هیچ رابطهای بدون مشکل نیست. مهم این است که با هم برای حل مشکلات تلاش کنید. - ✔️
کمک بگیرید:
اگر در حل مشکلات رابطه خود دچار مشکل هستید، از یک متخصص روانشناس کمک بگیرید. - ✔️
به زبان بدن توجه کنید:
ارتباط غیرکلامی به اندازه ارتباط کلامی مهم است. به زبان بدن خود و طرف مقابل توجه کنید. - ✔️
از مقایسه خودداری کنید:
رابطه خود را با روابط دیگران مقایسه نکنید. هر رابطهای منحصر به فرد است.
با به کارگیری این نکات، میتوانید از بسیاری از اشتباهات روانشناختی در روابط عاطفی خود جلوگیری کرده و یک رابطه سالم و رضایتبخش ایجاد کنید. این نکات را به عنوان راهنمایی در نظر بگیرید و سعی کنید آنها را در زندگی روزمره خود به کار ببرید.
جلوگیری از اشتباهات روانشناختی در روابط عاطفی: 17 نکته کلیدی
1. شناخت و پذیرش سوگیریهای شناختی خود
اولین قدم برای جلوگیری از اشتباهات روانشناختی، آگاهی از وجود آنهاست.همه ما سوگیریهای شناختی داریم که میتوانند بر نحوه تفکر و قضاوت ما در مورد روابطمان تاثیر بگذارند.با شناخت این سوگیریها، میتوانید آنها را در رفتارهای خود شناسایی و برای اصلاح آنها تلاش کنید.مثلا سوگیری تأیید (confirmation bias) باعث میشود که ما به دنبال اطلاعاتی باشیم که باورهای فعلی ما را تأیید میکنند و از اطلاعاتی که با آنها مغایرت دارند، چشمپوشی کنیم.این سوگیری میتواند باعث شود که عیوب شریک عاطفی خود را نادیده بگیریم و فقط به جنبههای مثبت رابطه تمرکز کنیم.
برای شناخت سوگیریهای خود، میتوانید از پرسشنامهها و تستهای خودشناسی آنلاین استفاده کنید یا با یک متخصص روانشناس مشورت کنید.
این به معنای این نیست که شما مسئولیت کارهای خود را بر عهده نگیرید.برعکس، پذیرش اشتباهات اولین قدم برای بهبود و رشد در روابط است.سعی کنید در مورد سوگیری های شناختی بیشتر مطالعه کنید.منابع زیادی به زبان فارسی در این زمینه وجود دارد.
2. تمرکز بر ارتباط موثر و شفاف
یکی از مهمترین عوامل در یک رابطه سالم، ارتباط موثر و شفاف است.این به معنای بیان احساسات و نیازهای خود به طور واضح و مستقیم، و همچنین گوش دادن فعالانه به حرفهای شریک عاطفی است.از بهرهگیری از عبارات مبهم و کنایهآمیز خودداری کنید.سعی کنید احساسات و نیازهای خود را با صراحت و احترام بیان کنید.هنگام گوش دادن به شریک عاطفی خود، تمام توجه خود را به او معطوف کنید و از قطع کردن صحبتهای او خودداری کنید.سعی کنید دیدگاه شریک عاطفی خود را درک کنید، حتی اگر با آن موافق نیستید.
به زبان بدن خود نیز توجه داشته باشید.
ارتباط چشمی، لبخند زدن و بهرهگیری از حرکات بدن مناسب میتواند به بهبود ارتباط کمک کند.در صورت بروز اختلاف نظر، سعی کنید با آرامش و احترام با یکدیگر صحبت کنید و به دنبال راه حل مشترک باشید.از فرار از مشکلات و نادیده گرفتن آنها خودداری کنید.هرچه زودتر به مشکلات رسیدگی کنید، احتمال حل آنها بیشتر است.
3. دوری از تعمیمهای کلی و قضاوتهای سریع
یکی از اشتباهات رایج در روابط عاطفی، تعمیمهای کلی و قضاوتهای سریع است. مثلا اگر شریک عاطفی شما یک بار دیر به قرار برسد، نباید نتیجه بگیرید که او همیشه بیمسئولیت است. سعی کنید هر موقعیت را به طور جداگانه ارزیابی کنید و از تعمیم دادن رفتارها خودداری کنید. قبل از قضاوت در مورد رفتار شریک عاطفی خود، سعی کنید دلیل آن را درک کنید. از برچسب زدن به شریک عاطفی خود خودداری کنید. برچسب زدن میتواند باعث ایجاد سوءتفاهم و دوری بین شما شود. سعی کنید به جای تمرکز بر نقاط ضعف شریک عاطفی خود، بر نقاط قوت او تمرکز کنید.
4. مدیریت انتظارات و واقعبینانه بودن
داشتن انتظارات غیرواقعی از رابطه و شریک عاطفی میتواند منجر به ناامیدی و نارضایتی شود. سعی کنید انتظارات خود را مدیریت کنید و واقعبینانه باشید. از مقایسه رابطه خود با روابط دیگران خودداری کنید. هر رابطهای منحصر به فرد است و مقایسه آن با دیگران میتواند مخرب باشد. انتظار نداشته باشید که شریک عاطفی شما تمام نیازهای شما را برآورده کند. برآورده کردن تمام نیازهای یک فرد توسط فرد دیگر غیرممکن است. سعی کنید برای برآورده کردن نیازهای خود، به منابع دیگری نیز مراجعه کنید، مانند دوستان، خانواده و علایق شخصی. انتظارات خود را با شریک عاطفی خود در میان بگذارید و ببینید که آیا آنها با انتظارات او همخوانی دارند یا خیر.
5. توجه به نیازهای فردی و حفظ استقلال
در یک رابطه سالم، هر دو طرف باید به نیازهای فردی خود توجه کنند و استقلال خود را حفظ کنند. این به معنای داشتن علایق شخصی، دوستان و فعالیتهای جداگانه است. به شریک عاطفی خود اجازه دهید که فضای شخصی خود را داشته باشد و به او احترام بگذارید. از کنترل کردن شریک عاطفی خود خودداری کنید. کنترل کردن میتواند باعث خفه شدن رابطه و نارضایتی دو طرف شود. برای خود وقت بگذارید و به فعالیتهایی که از آنها لذت میبرید، بپردازید. به نیازهای عاطفی و روانی خود توجه کنید و در صورت نیاز از کمک حرفهای استفاده کنید.
6. تقویت اعتماد به نفس و عزت نفس
به نقاط قوت خود توجه کنید و به خودتان ارزش قائل شوید. از انتقاد از خود خودداری کنید و با خودتان مهربان باشید. به اهداف خود فکر کنید و برای رسیدن به آنها تلاش کنید. موفقیت در اهداف میتواند به افزایش اعتماد به نفس شما کمک کند. خودتان را دوست داشته باشید و به خودتان احترام بگذارید. از مقایسه خود با دیگران خودداری کنید. هر فردی منحصر به فرد است و مقایسه کردن خود با دیگران میتواند باعث کاهش اعتماد به نفس شما شود.
7. یادگیری مهارتهای حل مسئله و مدیریت تعارض
هنگام بروز تعارض، سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید و از توهین و تحقیر شریک عاطفی خود خودداری کنید. به حرفهای شریک عاطفی خود گوش دهید و سعی کنید دیدگاه او را درک کنید. به جای سرزنش کردن یکدیگر، بر مشکل اصلی تمرکز کنید. به دنبال راه حلهای مشترک باشید که مورد قبول هر دو طرف باشد. از سازش کردن نترسید. گاهی اوقات لازم است که برای حفظ رابطه، از بخشی از خواستههای خود چشمپوشی کنید. در صورت نیاز از کمک یک مشاور متخصص در این زمینه استفاده کنید.
8. اجتناب از بازیهای ذهنی و رفتارهای منفعل-پرخاشگرانه
بازیهای ذهنی و رفتارهای منفعل-پرخاشگرانه میتواند به شدت به رابطه آسیب برساند. این رفتارها شامل سکوت کردن، قهر کردن، انتقادهای پنهانی و دستکاری عاطفی است. به جای بازیهای ذهنی، سعی کنید احساسات و نیازهای خود را به طور مستقیم و شفاف بیان کنید. اگر از چیزی ناراحت هستید، آن را با شریک عاطفی خود در میان بگذارید و سعی کنید با یکدیگر به راه حل برسید. از قهر کردن و سکوت کردن خودداری کنید. این رفتارها میتواند باعث ایجاد دوری و سوءتفاهم بین شما شود. اگر متوجه شدید که رفتارهای منفعل-پرخاشگرانه دارید، سعی کنید با کمک یک متخصص روانشناس، دلیل این رفتارها را شناسایی کنید و برای اصلاح آنها تلاش کنید. به رفتارهای خودتان دقت کنید و ببینید که آیا به طور ناخودآگاه در حال انجام بازیهای ذهنی هستید یا خیر.
9. پرهیز از سرزنش و مقایسه شریک عاطفی با دیگران
سرزنش کردن و مقایسه شریک عاطفی با دیگران، نه تنها باعث بهبود رابطه نمیشود، بلکه باعث تخریب آن نیز میشود. این رفتارها باعث ایجاد حس بیکفایتی و نارضایتی در شریک عاطفی میشود. به جای سرزنش کردن، سعی کنید رفتار مثبت شریک عاطفی خود را تشویق کنید. 
به جای مقایسه کردن شریک عاطفی خود با دیگران، به ویژگیهای منحصر به فرد او توجه کنید. به جای تمرکز بر نقاط ضعف شریک عاطفی خود، بر نقاط قوت او تمرکز کنید. به شریک عاطفی خود احساس ارزشمندی و دوستداشتنی بودن بدهید.
10. ارزش قائل شدن برای همدلی و درک متقابل
همدلی به معنای توانایی درک و احساس کردن احساسات دیگران است. همدلی در یک رابطه عاطفی، باعث ایجاد صمیمیت و نزدیکی بیشتر بین دو طرف میشود. 
سعی کنید خود را جای شریک عاطفی خود بگذارید و از دید او به مسائل نگاه کنید. به حرفهای شریک عاطفی خود با دقت گوش دهید و سعی کنید احساسات او را درک کنید. به شریک عاطفی خود نشان دهید که به او اهمیت میدهید و در کنار او هستید. از قضاوت کردن و انتقاد کردن از شریک عاطفی خود خودداری کنید. به احساسات شریک عاطفی خود احترام بگذارید و آنها را جدی بگیرید.
11. دوری از کمالگرایی و پذیرش نقصها
کمالگرایی میتواند به شدت به روابط آسیب برساند. کمالگرایان همیشه به دنبال بهترینها هستند و هرگز از وضعیت موجود راضی نیستند. این افراد معمولا انتظارات غیرواقعی از خود و دیگران دارند. به جای تلاش برای رسیدن به کمال، سعی کنید نقصهای خود و شریک عاطفی خود را بپذیرید. به جای تمرکز بر نقاط ضعف، بر نقاط قوت خود و شریک عاطفی خود تمرکز کنید. از خودتان و شریک عاطفی خود انتظار نداشته باشید که همیشه بهترین باشند. سعی کنید با خودتان مهربان باشید و به خودتان اجازه دهید که اشتباه کنید.
12. مراقبت از سلامت روان و جسم
سلامت روان و جسم، نقش مهمی در روابط عاطفی دارد. فردی که از سلامت روان و جسم خوبی برخوردار است، بهتر میتواند با استرسها و مشکلات زندگی کنار بیاید و رابطه بهتری با دیگران داشته باشد. به طور منظم ورزش کنید. تغذیه سالم داشته باشید. به اندازه کافی استراحت کنید. از مصرف مواد مخدر و الکل خودداری کنید. به طور منظم به پزشک و روانشناس مراجعه کنید. به فعالیتهایی که از آنها لذت میبرید، بپردازید.
13. درک تفاوتهای فردی و شخصیتی
به تیپ شخصیتی شریک عاطفی خود توجه کنید. به ارزشها و باورهای شریک عاطفی خود احترام بگذارید. تفاوتهای خود را بپذیرید و سعی کنید با آنها کنار بیایید. به جای تلاش برای تغییر دادن شریک عاطفی خود، سعی کنید او را همانطور که هست، بپذیرید. در مورد تفاوت های شخصیتی و چگونگی تاثیر آنها بر روابط مطالعه کنید.
14. جلوگیری از پیشداوری و کلیشهسازی
پیشداوری و کلیشهسازی میتواند باعث ایجاد سوءتفاهم و قضاوت نادرست در مورد شریک عاطفی شود. این رفتارها معمولا بر اساس اطلاعات ناقص و غیردقیق شکل میگیرند. سعی کنید قبل از قضاوت کردن در مورد شریک عاطفی خود، او را به خوبی بشناسید. از کلیشههای جنسیتی و فرهنگی دوری کنید. 
به حرفهای شریک عاطفی خود گوش دهید و سعی کنید دیدگاه او را درک کنید. به پیش داوری های خود آگاه باشید و سعی کنید آنها را کنار بگذارید.
15. تقویت تابآوری و انعطافپذیری
سعی کنید دیدگاه مثبتی نسبت به زندگی داشته باشید. مهارتهای حل مسئله خود را تقویت کنید. از حمایت دوستان و خانواده خود بهرهمند شوید. به خودتان اجازه دهید که احساسات خود را تجربه کنید.
16. آگاهی از الگوهای تکراری و نا سالم در روابط گذشته
به روابط گذشته خود فکر کنید و ببینید که چه الگوهایی در آنها تکرار شده است. آیا همیشه جذب افراد خاصی میشوید؟ آیا همیشه در روابط خود با مشکلات مشابهی روبرو میشوید؟ آیا الگوهای رفتاری شما باعث شده است که روابط شما با شکست مواجه شود؟ از تکرار اشتباهات گذشته درس بگیرید و برای ساختن آیندهای بهتر تلاش کنید.
17. در صورت نیاز، مراجعه به متخصص و دریافت مشاوره
انتخاب یک مشاور مناسب، میتواند تاثیر زیادی در روند درمان داشته باشد. به دنبال مشاورانی باشید که در زمینه روابط عاطفی تجربه دارند. در جلسات مشاوره، صادق و روراست باشید. به راهنماییهای مشاور خود عمل کنید.
